Ora et labora

‘Ora et labora’ is het motto van de heilige Benedictus, de vader van het kloosterleven. Het tweede deel van deze leuze, ‘labora’ of ‘werk’, vertaalde zich in de loop der tijden in een brede waaier aan kloosterambachten of vakmanschappen. Vakmanschap in kloosters en abdijen is dan ook erg divers: van hosties bakken of zeep maken over het vervaardigen van wassen beeldjes tot kaas maken of bier brouwen. Soms ontstaan er ook nieuwe vormen van vakmanschap of past het vakmanschap zich aan de veranderende omstandigheden van een gemeenschap aan.

Vakmanschap in kloosters en abdijen is één van de 10 geselecteerde vakmanschappen. De methodologie documenteert vakmanschap volgens een aantal functies. Voor ‘Ora et labora’ koos PARCUM de functie ‘identificeren en verzamelen’.

Wat gebeurde er?

In de voorbereidende fase (januari-april 2022) legde PARCUM 12 plaatsbezoeken af.

In de tweede fase van het project (mei- december 2022) maakte PARCUM opnames op 8 locaties, met name bij de Norbertijnen van Tongerlo (hostiebakkerij), de Clarissen van Oostende (keramiekatelier), de Benedictinessen van Loppem (iconenatelier), de Norbertijnen van Postel (kaasmakerij), de Trappistinnen van Bocholt (weefatelier), de Norbertijnen van Averbode (brouwerij), de Karmelietessen van Vilvoorde (boekbinderij) en de Trappistinnen van Brecht (zeepatelier). De selectie van deze locaties is niet exhaustief, maar eerder een blauwdruk. Er zijn dus nog andere vakmanschappen in een monastieke omgeving die niet aan bod kwamen.

Tijdens de derde projectfase (juni-september 2023) maakte PARCUM een montage met materiaal dat op de verschillende locaties gefilmd werd. De montage werd voor het eerst aan een breed publiek getoond tijdens de studiedag op 18 september.

Podcast

Naast de documentaire over het kloosterambacht, kwam ook een podcast tot stand. Julie Aerts gaat in gesprek met Thomas Quartier osb* over deze ambachten. Je kan de podcast hier beluisteren. *Ordo Sancti Benedicti’